Założenie własnej firmy może być jedną z dróg do samorealizacji, osiągnięcia slow life i poczucia wolności, ale może także stać się pułapką, studnią problemów, która odbierze radość życia, zamiast ją przynieść. Z różnych powodów wiele osób w którymś momencie swojego życia staje przed dylematem – etat czy własna firma? Ja także zadawałam sobie kiedyś pytanie, czy warto założyć własną firmę? I mimo że ja ten problem rozstrzygnęłam na korzyść prowadzenia własnej działalności gospodarczej (i nie żałuję tego wyboru), to mam świadomość, że w tej kwestii nie istnieje jedna uniwersalna odpowiedź.
Wiele (może najwięcej) zależy od Twoich predyspozycji psychicznych. W tym kontekście musisz zadać sobie kilka kluczowych pytań i znaleźć na nie swoją własną odpowiedź.
- Czy ważniejsza jest dla Ciebie wolność i autonomia, czy stabilizacja oraz poczucie bezpieczeństwa?
- Łatwo dostosowujesz się do zmian i szybko uczysz się nowych rzeczy czy wolisz przewidywalność i rutynę?
- Masz w sobie duże pokłady odpowiedzialności czy raczej bardzo ciężko jest Ci dopilnować choćby terminów płatności rachunków za telefon?
- Podejmowanie decyzji i planowanie sprawia Ci przyjemność czy wolisz unikać trosk organizacyjnych?
Ty znasz siebie najlepiej. Musisz ocenić, czy masz w sobie dość siły i motywacji, by pójść własną drogą i osiągnąć na niej sukces (cokolwiek on dla Ciebie znaczy). Bez względu na to, co wybierzesz, będą pojawiać się momenty zwątpienia i pytania, czy wybór był słuszny (bo trawa po drugiej stronie płotu wydaje się bujniejsza).
Tak, czasem tęsknię do pracy na etacie…
Zdarzają się chwilę, że tęsknię do pracy na etacie (pracowałam w ten sposób przez 12 lat). To była duża instytucja, pracuje w niej wiele osób. Byłam częścią zespołu, który – siłą rzeczy – był dla mnie źródłem siły i wsparcia. Rozbudowane struktury organizacji powodowały, że nie musiałam zaprzątać sobie głowy wieloma sprawami, które są codziennością samozatrudnionych. Płatne urlopy i stałe oraz pewne wypłaty to także jedno z dobrodziejstw pracy na etacie, które nieraz wspominałam z rozrzewnieniem.
Dziś to wszystko jest wspomnieniem – jeśli nie mam siły pracować, to nie zarabiam. Muszę przynajmniej orientować się w sprawach, o których niegdyś nie miałam większego pojęcia. W 100% ponoszę konsekwencje wszystkich swoich błędów. Nie mam wsparcia, które daje struktura organizacji, szefowie i zespół współpracowników.
…ale praca na własny rachunek daje mi więcej korzyści
Ale wiesz co… za nic nie chciałbym wrócić do pracy na etacie. Własna firma przyniosła mi wiele dobrego, oto najważniejsze korzyści:
- Mogę w 100% pracować zdalnie.
- Mogę mieszkać tam, gdzie mi najlepiej (nie istnieje problem odległości pracy od miejsca zamieszkania i dojazdów).
- Sama wyznaczam sobie rytm własnego dnia.
- Wybieram dni i godziny wolne od pracy.
- Mogę oferować usługi, które najlepiej wpisują się w moje zainteresowania, pasje, predyspozycje i umiejętności.
- Nie grozi mi wypalenie zawodowe, bo mogę modyfikować sposób i charakter mojej pracy.
- Nic nie jest mi narzucone z góry (nie licząc obowiązków wynikających z przepisów prawa).
- Sama określam i buduję tożsamość mojej firmy.
- Mogę łatwiej pogodzić obowiązki rodzinne z zawodowymi.
Istnieją też mniej przyjemne aspekty prowadzenia własnej firmy
Mimo wszystkich wyżej wymienionych korzyści bycie przedsiębiorcą przynosi poważne wyzwania, m.in.
- Ponoszę całkowitą odpowiedzialność za swoją firmę, w 100% “płacę” za swoje błędy.
- Mój miesięczny dochód nie jest stały, pewny i stabilny (nie było dwóch miesięcy, w których zarobiłabym dokładnie tyle samo).
- Muszę “ogarniać” podstawy księgowości i zagadnienia prawne związane z branżą, w której działam.
Skąd wziąć pomysł na biznes?
Jednym z filarów dobrze prosperującego biznesu jest trafny pomysł. Taki pomysł na własny biznes niektórym towarzyszy od wczesnych lat życia. Inni natomiast, chociaż odnajdują w sobie powołanie do biznesu, nie mają pewności, co właściwie chcieliby robić. Źródeł pomysłów biznesowych jest na szczęście wiele. Oto niektóre z nich:
- Własne umiejętności i pasje. Jeśli coś jest Twoją pasją i stałeś się w tym naprawdę dobry, warto zadać sobie pytanie, czy da się przekuć to w rentowny biznes. Oczywiście najlepiej jest, jeśli przyjemne można pogodzić z pożytecznym.
- Doświadczenia zawodowe. Dotychczasowe doświadczenia mogą być wspaniałym źródłem pomysłu na własny biznes. Jeśli kiedyś podejmowałeś na przykład pracę (choćby dorywczo) przy organizacji eventów i pamiętasz, że doskonale się w niej realizowałeś, to być może własna firma zajmująca się organizacją wydarzeń jest propozycją właśnie dla Ciebie.
- Podróże. Jak wiadomo, wyprawy kształcą i inspirują. Może podczas jednej ze swoich podróży natrafisz na produkty i usługi, których nikt nie oferuje w Twoim lokalnym otoczeniu, a mogłyby spotkać się z zainteresowaniem.
- Kursy, e-booki, książki, strony internetowe, blogi, kanały na YouTube. Nigdy wcześniej ludzkość nie miała tak łatwego dostępu do tak wielu materiałów. Planując biznes, warto skorzystać z podpowiedzi innych zawartych we wszelkiego typu publikacjach.
- Obserwacja otoczenia. Obserwując wnikliwie otoczenie, być może dostrzeżesz jakieś problemy i niezrealizowane potrzeby ludzkie, na które Twój biznes mógłby stać się odpowiedzią.
- Grupy w mediach społecznościowych. Na Facebooku istnieje wiele grup tematycznych, także poświęconych przedsiębiorczości. Osoby planujące uruchomienie własnego biznesu często konsultują tam swoje pomysły i uzyskują rady od bardziej doświadczonych przedsiębiorców. Grupy Fb poświęcone zagadnieniom biznesowym to na przykład: Biznes kobiecym okiem – Szczęśliwe w biznesie, Biznes online i blogowanie od kuchni by PSC.
Wszystkie pomysły, jakie przyjdą Ci do głowy, trzeba jednak poddać ścisłej selekcji pod kątem: zapotrzebowania rynkowego, rentowności, czynników ryzyka, zgodności z Twoimi zainteresowaniami i umiejętnościami.
Najczęściej popełnianej błędy przy rozpoczynaniu własnego biznesu
- Brak analizy sytuacji wyjściowej oraz precyzyjnego planu działania z budżetem i harmonogramem. To jeden z błędów często popełnianych przez początkujących przedsiębiorców. Dobre przygotowanie w znacznej mierze przesądza o sukcesie, natomiast podejście w stylu “jakoś to będzie” spowodowało niejedną porażkę. Przygotowując się do rozpoczęcia własnego biznesu, trzeba odpowiedzieć sobie na wiele istotnych pytań, m.in. Czy Twój pomysł jest zgodny z Twoimi umiejętnościami, predyspozycjami, wiedzą i doświadczeniem? Czy istnieje niezaspokojone zapotrzebowanie na produkty/usługi, które zamierzasz oferować? Czy Twoje produkty i usługi są pod jakimś względem wyjątkowe i jesteś wstanie uzyskać przewagę konkurencyjną? Czy branża ma potencjał rozwojowy? Czy posiadasz wystarczające środki do uruchomienia tego biznesu oraz poduszkę finansową na wypadek nieprzewidzianych trudności? Czy jesteś wstanie osiągnąć w rozsądnym przedziale czasu satysfakcjonujący dochód i utrzymać rentowność? Jakie ryzyka wiążą się z planowanym biznesem i czy będziesz w stanie sobie z nimi poradzić?
- Generowanie zbyt dużych kosztów działalności. To jeden z bardzo częstych (może najczęstszych) błędów początkujących przedsiębiorców. Osoby dopiero rozpoczynające przygodę z biznesem nierzadko wykazują nadmierny optymizm co do przychodów firmy na początkowym etapie jej działalności. A ponieważ są absolutnie przekonani, że ich produkty już od początku będą rozchodzić się jak świeże bułeczki, bardzo nierozważnie planują koszty. I tak na przykład wynajmują drogą przestrzeń biurową w centrum miasta zamiast skorzystać z tańszych przestrzeni coworkingowych lub pracować w domu, od razu decydują się zatrudniać na etacie, zamiast na początku zdecydować się na rozwiązania outsourcingowe i szukać współpracy w modelu b2b, albo wybierają drogie aplikacje i narzędzia dla przedsiębiorców zamiast poszukać ich darmowych czy tańszych odpowiedników.
Czy warto założyć własną firmę? Podsumowanie
Mówiąc najkrócej: Warto, o ile: 1) świetnie się do tego przygotujemy (dobrze zanalizujemy sytuację wyjściową, sumiennie przygotujemy biznesplan i dysponujemy poduszką finansową na nieprzewidziane okoliczności); 2) mamy na biznes pomysł, które będzie wysokiej jakości odpowiedzią na zapotrzebowanie rynkowe; 3) posiadamy odpowiednie kompetencje, by swój pomysł wdrożyć w życie.